ภก.เชิดชัย อริยานุชิตกุล M.P.H.
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดขอนแก่น
ถ้าแยกคำคำนี้ออกดูจะเห็นว่าประกอบด้วย "ยาดอง" ซึ่งถ้าเป็นนักฎหมายจะบอกว่าเป็น "ยา" ตาม พระราชบัญญัติยา +"เหล้า" เช่นกันนักกฎหมาย จะต้องอาศัยพระราชบัญญัติอาหารในการควบคุม กำกับ ว่าเหล้าเป็นอาหาร??..แล้ว เจ้าหน้าที่เราๆ ท่านๆ จะว่าอย่างไร
ยา ดองเหล้ามีอะไรดีน๊า ผู้เฒ่าผู้แก่ชอบดื่ม กรรมกรสามล้อก็ชอบดื่ม นักศึกษาก็ช๊อบชอบกิน ผู้เฒ่า ผู้แก่ยังเป็นเพียงการดื่มเพราะเชื่อว่าดื่มเป็นกระสาย ดื่มเพื่อเจริญอาหาร ดื่มเพื่อพบปะเพื่อนฝูง ผู้ใช้แรงงานอย่างเช่น กรรมกร แบกหามบางคนก็ดื่มบางคนก็กิน เพื่อให้ลืมบางสิ่งบางอย่างที่ไม่ อยากคิดไม่อยากรับรู้ หรือเพื่อลดอาการปวดเมื่อย แต่วัยรุ่นนักศึกษานี่สิ กินเพื่ออะไร ไม่เพียงเป็นการดื่ม แต่ต้องใช้คำว่า "กินยาดองเหล้า" บางคนก็อ้างว่ากินยาดองเหล้า มันกินง่ายกว่าเหล้า และมันเป็นยาด้วย แต่บางคนก็ให้เหตุผลว่า กินให้รู้สึกมึนๆ ตึงๆ เพื่อไปเที่ยวต่อ เช่น เข้าเธค เพราะเหล้า เบียร์ ในเธคมัน แพง ซึ่งอาจจะรวมไปถึงสิ่งเสพติดหรืออบายมุขอื่นด้วย ก็อาจเป็นไปได้ คนในครอบครัวต้องติดตาม และหาทางแก้ไขร่วมกันต่อไป
ด้วยเหตุที่คน ที่ดื่มยาดองเหล้าส่วนใหญ่เป็นวัยรุ่นหรือผู้ใช้แรงงาน สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด ขอนแก่น จึงต้องเฝ้าระวังความปลอดภัยในยาดองเหล้า โดยคาดว่ายาดองเหล้าอาจจะมีการใส่สารที่ทำ ให้ผู้บริโภคติด หรือไม่ก็ใส่ยาแก้ปวดเมื่อย โดยได้รับความร่วมมือเป็นอย่างดี จากศูนย์วิทยาศาสตร์ การแพทย์ ขอนแก่น ในการตรวจวิเคราะห์สารเสพติด คือ Methamphetamine ซึ่งเป็นสารที่บ่งบอก ถึงว่ามียาบ้า และสารลดอาการปวดเมื่อย คือกลุ่ม Steroid Drugs ซึ่งสำนักงานสาธารณสุขจังหวัด ขอนแก่น ได้เริ่มดำเนินการเฝ้าระวังมาตั้งแต่ งานเทศการไหมขอนแก่น ปี 2539 เป็นต้นมา แต่ไม่พบ สารเสพติด และยาแก้ปวดเมื่อยแต่อย่างใด จนกระทั่งเมื่อปี 2542 ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ อุบลราชธานี ได้ออกข่าวว่าพบสาร Chloroform ในยาดองเหล้า โดยมีการกล่าวอ้างถึงแหล่งจำหน่ายใหญ่ อยู่ที่ขอนแก่น ซึ่งสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดขอนแก่น ไม่นิ่งนอนใจ ได้เก็บตัวอย่างยาดองเหล้า ตรวจ วิเคราะห์หาสาร Chloroform เช่นกัน นอกจากนี้ยังมีนักศึกษาแพทย์ มข.ช่วยอีกแรง พอที่จะมีข้อมูล ประกอบอื่นๆ เช่น
1. แหล่งผลิตยาดองเหล้า มี 2 รูปแบบ คือ
1.1 ผู้ขายยาดองเหล้าเป็นผู้ผลิตเอง ขายเองที่ร้านตยเอง ซึ่งอาจเป็นการเลือกสรรหาซื้อสมุน ไพรมาต้มเอง หรือซื้อสูตรจาผู้ที่ขายยาดองเหล้าก่อนตนเอง
1.2 ผู้ขายยาดองเหล้าซื้อยาดองเหล้าสำเร็จรูปที่เป็นน้ำกระสาย หรือผู้ขายเรียกกันว่า "หัวเชื้อ" ซึ่งหมายถึงน้ำกระสายยาที่ได้จากการสกัดสมุนไพร เช่น การต้มสมุนไพร และยังไม่ได้ผสมเหล้า ซึ่งเราเห็นในขวดโหลตามร้านยาดองเหล้าทั้งหลายนนั่นเอง จากการสอบถามข้อมูล ตรงกันว่ามีผู้ จำหน่ายน้ำหัวเชื้ออยู่ 2 รายใหญ่ๆ หนึ่งในจำนี้เป็นผู้ผลิตและผู้จำหน่าย ยาดองเหล้า ส่วนอีกรายหนึ่ง เป็นเพียงผู้แทนจำหน่าย ซึ่งรายนี้ให้ข้อมูลว่า ไม่ได้เป็นผู้ผลิตเป็นเพียงผู้สั่งหัวเชื้อโดยสั่งจาก จังหวัด อุบลราชธานี โดยฝากสั่งกับรถบัสสายขอนแก่น-อุบลฯ ได้ทุกคัน ซึ่งผู้ผลิตที่อุบลฯ จะส่งให้เป็นแกลลอน 20 ลิตร แล้วจึงส่งให้แก่ลูกค้าที่เป็นร้านค้าย่อยในขอนแก่นเท่านั้น
ผู้ แทนจำหน่ายรายนี้ยังให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า ยาดองเหล้าเดิมที่เริ่มต้นที่อุบลฯ แต่กลับได้รับความ นิยมมากที่ขอนแก่น และปัจจุบันนี้คนนิยมยาดองเหล้าสูตรเย็นมากกว่าสูตรธรรมดา
และจาก การสอบถามผู้จำหน่ายทุกรายให้ข้อมูลว่าหัวเชื้อจะไม่ใส่เหล้าไว้ด้วย เพราะสรรพสามิต จะจับ(เนื่องจากสรรพสามิตถือว่า เป็นการผลิตสุรา โดยไม่ได้รับอนุญาต)
2. สาร Chloroform ที่พบในยาดองเหล้าซึ่งเก็บตัวอย่างโดย สสจ.ขอนแก่น พบ 71.4% (5 ตัวอย่างใน 7 ตัวอย่าง) และที่เก็บโดยนักศึกษาแพทย์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น พบ 93.3% (พบ 42 ใน 45 ตัวอย่าง) อย.ได้ห้ามใส่สาร Choroform นี้ในยา เพราะสารนี้มีความเป็นพิษในตัวเอง ซึ่งจากการ ทดลองในหนู พบว่าระดับสาร Chloroform ที่ทำให้เกิดพิษต่อตับอยู่ที่ระดับ 18 มิลลิกรัม ต่อ กิโลกรัม ต่อวัน และระดับที่ทำให้เกิดมะเร็งในตับอยู่ที่ระดับ 138-477 มิลลิกรัม ต่อกิโลกรัม ต่อวัน ส่วนในคนมี รายงานว่า มีผู้ตายเพราะได้สาร Chloroform ในระดับ 45 กรัม(ข้อมูลจากการศึกษาเมื่อวันที่ 2 ธ.ค. 2542)
จาก การสังเกตเป็นจริงดังที่ผู้จำหน่ายหลายรายว่า สูตรเย็นเป็นที่นิยมมากกว่า เมื่อมีผู้บริโภค หรือลูกค้าต้องการ แล้วไฉนเลยผู้ขายจะไม่ตอบสนอง ซึ่งผู้จำหน่ายบางรายบอกว่า ที่เย็นเนื่องมาจากใส่ Menthol และเก็บใส่ตู้เย็นหรือแช่เย็นไว้ เมื่อมีผู้มาซื้อจึงค่อยนำมาผสมกับเหล้าขาว แต่มีบางรายที่ บอกว่าใส่สาร Chloroform เพื่อให้เย็นและมีรสหวาน โดยมีผู้จำหน่ายรายหนึ่งบอกว่า ทำหัวเชื้อเอง และมีการเติมน้ำใบเตยลงในหัวเชื้อด้วย เพื่อเป็นการแต่งกลิ่นของยาดองเหล้า และต้องใส่เพื่อให้หัว เชื้อเย็นและไม่เสียง่าย (ทำไมจึงรู้ว่าสาร Chloroform เป็นสารกันเสียได้) โดยจะซื้อ Chloroform ได้ที่ร้านค้าทั่วไป หรือที่ร้านขายยา (แล้วทำไมไม่ตรวจสอบและห้ามที่ร้านเหล่านั้นไม่ให้มีการขายสาร Chloroform)
สาร Chloroform และ Menthol เป็นสารที่ใส่ในยาดองเหล้าแล้วทำให้เย็นเหมือนกัน แต่ผม เชื่อว่า Chloroform มีความเหนือชั้นกว่า Menthol ตรงที่ว่ามีรสออกหวาน เป็นสารกันเสีย เป็นตัวทำ ละลาย (Solvent) ที่ดีน่าจะละลายในหัวเชื้อได้มากกว่า Menthol บรรจุในขวดปิดสนิท ซึ่งระเหยยาก กว่า Menthol ที่บรรจุในถุงพลาสติก และราคาจะแพง เจ้าหน้าที่ อย.บอกว่ายาดองเหล้า หรือน้ำหัวเชื้อ เป็นยาเนื่องจากเป็ยผลิตผลจากสมุนไพรมีการแปรรูป จากสมุนไพร เป็นรูปแบบของน้ำกระสายยาแล้ว นั่นหมายถึงผู้ที่จำหน่ายหรือผลิตยาดองเหล้าหรือน้ำหัวเชื้อ ต้องขออนุญาตขาย หรือผลิตยาแผนโบราณ ตามพระราชบัญญัติยาอย่างแน่นอน รวมทั้งต้องขอขึ้นทะเบียนตำรับยาแผนโบราณ ใส่สาร Chloroform ซึ่งเป็นสารที่อันตราย ห้ามใส่ในยาอีกด้วย แย่แน่ๆ โดยเฉพาะเจ้าหน้าที่ในพื้นที่ อาจจะ ต้องเจอกระแสม็อบ อาจจะมีการวางขวดโหลยาดองเหล้าขวางถนนก็เป็นได้ใครจะรู้?
เป็นไป ได้หรือไม่ที่หน่วยงานหรือผู้ที่เกี่ยวข้อง ทั้งหลายจะหันหน้าหารือกัน อย.หารือสถาบันการ แพทย์แผนไทย/สสจ/หน่วยงานอื่นๆ ในประเด็น
1. ประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนนักดื่ม หันมานิยมดื่มไม่ใช่กิน ดื่มสูตรธรรมดาสามัญ
2. ที่ว่าสูตรเย็นมีปัญหาอะไร สาร Chloroform มันไม่ดีตรงไหน อันตรายมากไหม
3. เนื่องจากผู้จำหน่ายยาดองเหล้าส่วนใหญ่เป็นผู้มีรายได้น้อย มีที่อยู่ในชุมชนแออัดน่าจะหา สารที่ อย.คิดว่า ปลอดภัยต่อผู้บริโภคนักดื่มกิน ไม่ผิดกฎหมาย มีคุณสมบัติเทียบเท่าสาร Chloroform สิ่งสำคัญเพื่อเป็นการลดปัญหา ลดความเสี่ยงต่อการบริโภคโดยการทดแทนสาร Chloroform
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น